Tư Vấn Tình Cảm: Ghen

Chuyên gia về tình cảm Alan Downs và Joe Kort trả lời câu hỏi của độc giả tạp chí Attitude.

Tư Vấn Tình Cảm: Ghen PLUN_Jealousy_2011_0309

Hỏi: Tôi đang hẹn hò với một anh chàng khoảng 8 tháng nay. Anh ấy nói trước đây anh chưa hề có một mối quan hệ tốt đẹp thế này, còn tôi thì càng lúc thấy gần gũi với anh hơn. Chúng tôi quen nhau qua trang gaydar và tôi để ý thấy anh ấy vẫn còn dành rất nhiều thời gian chat với mấy người trên mạng. Khi tôi hỏi, anh nói anh rất hiếm khi lên mạng, chỉ online để check mail mấy người bạn và thi thoảng có “tự sướng” với mấy trang web “đen”. Với tôi, điều đó không hay ho cho lắm. Anh ấy đã xóa profile của ảnh trên gaydar rồi, nhưng biết đâu anh ấy đã kịp tạo ra một bản khác? Hiện tại, tôi vẫn hay gọi điện “thăm hỏi” nơi lui tới của anh ấy, còn khi ảnh ở nhà mà có tin nhắn đến là tôi nhảy dựng lên đòi kiểm tra. Anh bảo tôi không tin anh, thế nhưng, anh ấy đã từng lừa dối trong các mối quan hệ trước thì sao. Tôi không muốn làm xấu đi mối quan hệ này nhưng cũng không muốn kề vai sát cánh với một người đang dối gạt mình. Tôi nên làm gì đây?

- Paul, Manchester

Paul mến, vấn đề là, có một sự khác biệt to lớn giữa “cảm thấy” và thực tế. Những gì bạn đang cảm thấy là ghen tuông, và vì bạn chẳng có bằng chứng rõ ràng nào cho hay bạn trai đang thực sự lừa dối bạn, cảm giác đó rất có thể đang ăn bám trên những kinh nghiệm quá khứ bị đàn ông phụ tình, hơn là dựa trên thái độ cư xử của người bạn trai hiện tại.

Chỉ vì bạn đang “phát ghen”, điều này không nghĩa rằng tự nó là một lý do chính đáng. Thực tế duy nhất mà bạn đã tìm ra đó là, anh chàng của bạn thỉnh thoảng thích tự sướng khi ngắm nhìn những bức ảnh đàn ông gợi cảm. Điều đó có thật sự quá tồi tệ chăng? Trừ khi anh ta không thèm gần gũi với bạn nữa, hay, anh ta quá mệt mỏi hoặc chẳng còn hứng khởi gì khi sex với bạn, thế thì có gì nguy hại nào?

Ghen tuông, giống như sự tự ti, là một xúc động mạnh mẽ có thể khiến bức tranh sự thật trở nên méo mó. Tất cả chúng ta đều đã thấm thía nó: chỉ một sự việc nhỏ xíu, vô nghĩa lại trở thành “đại họa” trong đầu óc ta. Tệ hơn, sự ghen tuông thường xúi giục chúng ta làm những điều không còn tình nghĩa gì với người mà ta yêu thương nữa. Đọc tin nhắn, kiểm tra máy tính hay hỏi những câu xét nét… tất cả chỉ đang truyền tải một thông điệp: “Anh là một tên nói dối, một gã lừa đảo!”.

Bạn trăn trở viết ra lá thư này cho tôi là một tín hiệu đáng mừng, và tôi hy vọng đã không quá trễ để nói với bạn rằng hãy dừng lại những cư xử ngờ vực, hoặc là bạn đang mạo hiểm đẩy anh ta ra khỏi ngôi nhà chung của hai người. Chẳng ai lại muốn nằm ngủ với cơn ác mộng khủng khiếp về một “bà cô già khó tính”. Dĩ nhiên, bạn đừng bao giờ lơ là sự thật, và nếu có chứng cớ nào đó rõ như ban ngày, cho thấy anh ta thật sự đang lừa dối bạn, chắc chắn bạn phải lên tiếng. Nhưng dù vậy đi nữa thì cũng phải thận trọng. Nếu đây là mối quan hệ mà mặt khác, bạn trân trọng, yêu quý và muốn giữ gìn nó, hãy cẩn thận làm sao kiểm soát được cuộc trò chuyện. Chỉ vì bạn đang giận dữ và tổn thương, không có nghĩa rằng bạn tha hồ “ăn miếng trả miếng” với anh ấy, bằng cách hét ra những điều làm đau lòng nhau, hay tệ hơn, bạn nhắm mắt làm ngơ và tự dối gạt mình. Khi mối quan hệ sụp đổ, thường không phải do sự bội phản ban đầu, mà là do kết quả của những cư xử tệ hại về cả hai phía đã phá nát những gì mà tình yêu gìn giữ.

Khi cơn ghen mơ hồ ập đến, bạn hãy thử điều này: Hít thở thật sâu và nghĩ đến những điều mà bạn yêu nhất nơi anh ấy. Hãy mô tả chúng cùng với những khoảng thời gian hạnh phúc mà các bạn đã có bên nhau, nhớ lại lần đầu tiên khi bạn gặp anh ấy… Tự hỏi chính mình những cảm xúc ghen tuông kia có phát xuất từ những dữ kiện có thật không, hay chỉ là võ đoán và nghi ngại. Nếu là vế sau, cảm giác chỉ là cảm giác, hãy thừa nhận chúng và cho phép bạn vượt qua. Khó có một chàng trai đồng tính nào trên mặt đất này lại chưa từng bị bạn trai phản bội, và chúng ta, tất cả đều đã bao phen chiến đấu với cơn “Hoạn Thư” trỗi dậy từ những trải nghiệm buồn bã trong quá khứ.

Khi điều đó xảy ra, chúng ta nói với chính mình rằng từ nay chúng ta sẽ lo lấy thân, không cho phép điều đau lòng đó lặp lại trong cuộc sống của chúng ta nữa, vì thế mà chúng ta trở nên thận trọng thái quá với bất kì dấu hiệu có thể nào của sự phản bội. Vậy nên chúng ta trở thành đa nghi, thiếu cởi mở, nóng giận và nhạy cảm quá mức trước những “bình loạn” và “thiếu trong sáng” từ người đàn ông mà ta yêu thương. Nếu không lưu tâm đến điều này, có thể chính bạn lại đang gây ra tình cảnh mà mình đang cố gắng ngăn chặn: một trong hoặc cả hai bạn rốt cuộc sẽ phải ra đi hoặc tìm niềm an ủi trong vòng tay kẻ khác. Điều đầu tiên bạn nên thắc mắc khi có vấn đề trong mối quan quan hệ giữa hai bạn, nghe ra đã thấy khó (huống gì nói đến làm): “Trách nhiệm của mình là gì?”. Bạn không thể điều khiển người con trai bạn yêu, dù cho bạn có mong muốn như thế nào đi nữa, bạn chỉ có thể điều khiển được những phản ứng cá nhân bạn mà thôi.

Điều đầu tiên cần có là cái nhìn khách quan về những gì mà bạn đang làm trong hiện tại đã góp phần gây ra vấn đề. Có phải là bạn đang tạo ra bầu không khí ngột ngạt, khiến anh ấy cảm thấy thiếu sẵn sàng để cởi mở hoàn toàn? Dĩ nhiên, bạn không thể chịu trách nhiệm cho những hành vi hay bất cứ sự không chân thực nào của anh ấy, nhưng hãy tự hỏi mình, bạn có đang nỗ lực để tạo ra một mối quan hệ tin cậy và không phán xét, nơi mà anh ấy cảm thấy thoải mái chia sẻ với bạn những cảm xúc sâu kín cùng những khát khao riêng tư. Mặt trái của sự ghen tuông và nghi ngờ đó là, anh ấy cảm thấy như mình đang bị “xét xử” khi mà bạn cứ đang chăm chăm vào những lý do và lối cư xử của anh ấy, và điều đó khiến anh ấy “rút lui” vào trong vỏ ốc.

Điều thú vị về tình yêu đó là, nó hiếm khi được trải nghiệm như một cảm xúc đơn thuần. Thay vì thế, tình yêu thường mang theo nó những cảm xúc như là: nỗi sợ bị bội phản, cảm giác xấu hổ vì không tương xứng, cùng nỗi lo về khả năng giữ lửa tình yêu của đôi bạn. Những cảm giác tiêu cực này có khi át cả cảm xúc yêu đương nếu như bạn không biết cách chế ngự chúng hiệu quả. Tình yêu, một khi đã dấn thân, phải được vun đắp và nuôi dưỡng nếu bạn muốn nó lớn mạnh. Đó là tại sao khi yêu, chỉ vỏn vẹn có mấy ngày hay mấy tuần, mà bạn thấy mình cứ như “lên voi xuống chó” với một mớ những cảm xúc thăng, trầm lẫn lộn.

Đôi khi, khao khát được THỪA NHẬN trong ta len vào cả những mối quan hệ mà ta trân quý nhất. Là người đồng tính, nhu cầu cần được hiểu rõ và chấp nhận bắt rễ sâu từ những năm tháng thơ ấu, khi mà bạn cảm thấy xấu hổ khi phải thể hiện một cách chân thật con người bạn. Rất dễ “chuyển giao” khao khát này sang cho người đàn ông mà bạn yêu, đòi hỏi anh ta không ngừng chứng thực/xác nhận giá trị của bạn, hơn là bạn phát triển những năng lực tự khẳng định mình. Thông thường, nó xuất hiện dưới lớp vỏ kiểu như “Em cần anh ủng hộ em, khao khát em để em có thể cảm thấy yên tâm về bản thân mình”. Khi bạn không cảm thấy hài lòng về bản thân, và bạn trai bạn không mang đến cho bạn tất cả những “xác nhận” mà bạn thèm muốn, nó có thể như một ngòi nổ dẫn đến những cảm xúc tức giận, oán thán và ghen tuông. Rõ ràng, sẽ kiệt sức trong một mối quan hệ với người đàn ông không ngừng đòi hỏi sự công nhận/xác thực. Nó quả là một cái bẫy dễ lọt vào, đem đến những kinh nghiệm buồn tủi trong câu chuyện cuộc đời một người đàn ông đồng tính; mặt khác, nó phá hủy những mối quan hệ khích lệ và cảm thông giữa những người đàn ông này.

Hãy lùi lại, thư giãn và yêu thương anh ấy theo cách mà bạn muốn được yêu thương. Để mắt đến anh ấy nhưng cũng cần phải mở rộng thêm trái tim của mình nữa. Hãy tạo ra một không gian tin cậy cho cả hai, và nếu anh ấy có đang giữ lấy một sự thật đáng ngại nào, anh ấy sẽ cảm thấy an toàn đủ để kể bạn nghe. Bí quyết cho một mối quan hệ tuyệt vời chẳng phải là một hay cả hai bạn không bao giờ lầm lạc, mà là cả hai bạn đều sẵn sàng bày tỏ và sửa chữa những tổn hại. Tính kiên cường, không phải sự hoàn hảo, mới thực sự là chất liệu của một mối quan hệ bền lâu.

Tiến sĩ Alan Downs là một chuyên gia tâm lý ở Beverly Hills, California. Ông là tác giả của cuốn “Cơn thịnh nộ dịu dàng: Vượt qua nỗi đau khi lớn lên trong thế giới của những người dị tính”. Bạn có thể liên hệ với ông theo địa chỉ email: alan@alandowns.com.